Σε μια περίοδο έντονης χρηματιστηριακής ευφορίας για τις ελληνικές τράπεζες, οι προσεκτικοί αναγνώστες της τελευταίας έκθεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα θα προσγειωθούν απότομα στην πραγματικότητα, διαπιστώνοντας ότι βρίσκονται στον… πάτο της Ευρώπης!
Σε αντίθεση με τον κυρίαρχο μύθο της ακατάβλητης ισχύος και σταθερότητας των ελληνικών τραπεζών, στους συγκριτικούς πίνακες της έκθεσης του ΔΝΤ γίνονται ορατά δια γυμνού οφθαλμού τα σοβαρά προβλήματα του ελληνικού πιστωτικού συστήματος, που άλλωστε έχουν οδηγήσει στην «καθήλωση» της πιστωτικής επέκτασης, σε ρυθμό ενδεχομένως και κάτω του 5% φέτος, έναντι «ελάχιστου» στόχου 10% που είχε θέσει η Τράπεζα της Ελλάδος και πολύ μακριά από τα αστρονομικά ποσοστά επέκτασης των προηγούμενων ετών.
Εκτός, όμως, από τους αμείλικτους αριθμούς των πινάκων, στους οποίους θα αναφερθούμε παρακάτω, ιδιαίτερη αξία έχει μία εύστοχη παρατήρηση του Ταμείου, που εύλογα δημιουργεί σκεπτικισμό για τα δημοσιευόμενα στοιχεία, με βάση τα οποία κάνουν τους υπολογισμούς τους οι επενδυτές για τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών:
1. Σύμφωνα με την έκθεση, οι ελληνικές τράπεζες είναι, μαζί με τις βρετανικές και τις ιρλανδικές (που διασώθηκαν, ως γνωστόν, με πολυδάπανες εθνικοποιήσεις και τεράστια ποσά κρατικής βοήθειας) οι «πρωταθλήτριες» Ευρώπης στο… λίφτινγκ της εικόνας των ισολογισμών τους.
2. Βρετανικές, ιρλανδικές και ελληνικές τράπεζες μετέφεραν στοιχεία ενεργητικού τεράστιας αξίας από τα χαρτοφυλάκια συναλλαγών, στα χαρτοφυλάκια τίτλων που διακρατούνται μέχρι τη λήξη τους, αξιοποιώντας το «παράθυρο» του Λογιστικού Προτύπου 39, που «άνοιξε» στη διάρκεια της κρίσης, ακριβώς για να δοθεί η δυνατότητα σε τράπεζες με σοβαρά προβλήματα, να αποφύγουν ζημιές από την αποτίμηση τίτλων στην τρέχουσα αξία τους.
3. Το ΔΝΤ σημειώνει, ότι στα στοιχεία που δημοσιεύει αυτά τα «μαγειρέματα» έχουν διορθωθεί, ώστε να εμφανίζεται εικόνα πλησιέστερη στην πραγματική –αν και, στον αντίποδα, δεν έχουν μετρηθεί οι ζημιές των τραπεζών από εκτός ισολογισμού «οχήματα». Έτσι, στην έκθεση του Ταμείου, τα μεγέθη των ελληνικών τραπεζών παρουσιάζονται «απογυμνωμένα» από ένα βασικό τέχνασμα που τα εξωράιζε.
4. Αρκεί να αναφερθεί, ότι σύμφωνα με έρευνα της Grant Thornton, που παρουσίασε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Ξενοφών Αυλωνίτης, το 2008 οι τράπεζες βελτίωσαν με αυτό το τέχνασμα τα κέρδη τους κατά 532 εκατ. ευρώ, ενώ αύξησαν την κεφαλαιακή τους βάση κατά 1,22 δις. ευρώ.
Πιο χαμηλά, πιο χαμηλά…
Έτσι, λοιπόν, η εικόνα των ελληνικών τραπεζών στους πίνακες που δημοσιεύει το ΔΝΤ είναι άκρως απογοητευτική. Το 2008 εμφάνισαν το χαμηλότερο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στη Δυτική Ευρώπη (μόλις 9,4%, πριν τις ενισχύσεις από το Δημόσιο), ενώ ακόμη και οι τράπεζες της Λετονίας και της Λιθουανίας είχαν δείκτες που ξεπερνούσαν το 11%! Σε καμία άλλη χώρα της ανεπτυγμένης ή αναδυόμενης Ευρώπης, σύμφωνα με τους ορισμούς του ΔΝΤ, δεν καταγράφηκε μονοψήφιος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών!
Τα κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών αντιστοιχούσαν στο 4,5% του ενεργητικού τους, που ήταν από τα χαμηλότερα ποσοστά στη Δυτική Ευρώπη. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων (5%) ήταν επίσης το υψηλότερο στη Δ. Ευρώπη, ενώ στην «προβληματική» Λιθουανία, που διασώθηκε με διεθνή βοήθεια, το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 4,6%!
Θλιβερά χαμηλό, στο 48,9%, είναι και το ποσοστό κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με προβλέψεις, που επίσης είναι από τα χαμηλότερα στη Δυτική Ευρώπη, χαμηλότερο και από το 61,3% της «προβληματικής» Λετονίας. Σε ό,τι αφορά το δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων, οι ελληνικές τράπεζες «βούτηξαν» απότομα από το 14,8% του 2007, στο 3% το 2008. Υπάρχουν και χειρότερα, πάντως, στη Δυτική Ευρώπη: -36,5% για τις ζημιογόνες τράπεζες του Βελγίου και -10,8% για τις βρετανικές. Με 16,1%, οι τράπεζες της «προβληματικής» Λιθουανίας επικρατούν άνετα!
Μια άλλη παρατήρηση, τέλος, που δημιουργεί σοβαρό προβληματισμό, είναι η κατάταξη των ελληνικών τραπεζών, μαζί με τις βρετανικές και τις ιρλανδικές, στη χειρότερη θέση, σε σχέση με τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις μέσω πιστωτικών καρτών, ενώ εκφράζονται φόβοι για σοβαρή επιδείνωση των χαρτοφυλακίων καταναλωτικής πίστης, στις χώρες όπου αυξάνεται απότομα η ανεργία –για την Ελλάδα, η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ προβλέπει εκτίναξη της ανεργίας στο 10,5% το 2010, με συρρίκνωση της οικονομίας, παρότι οι άλλες χώρες θα περάσουν στην ανάπτυξη.
Μια βασική αντίφαση…
Η έκθεση του ΔΝΤ δίνει, λοιπόν, μια εξήγηση σε μια βασική αντίφαση, που βασανίζει τους περισσότερους καταναλωτές και επιχειρηματίες: γιατί οι ελληνικές τράπεζες, ενώ «διαφημίζουν» σε κάθε ευκαιρία τους ισχυρούς ισολογισμούς και τα κέρδη τους, δεν μπορούν να κάνουν τη… δουλειά τους, δηλαδή να δανείζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Η απάντηση είναι απλή και βγαίνει αβίαστα από τα στοιχεία του ΔΝΤ: γιατί, απλούστατα, η πραγματική κατάσταση των ελληνικών τραπεζών, ύστερα από αρκετά χρόνια πιστωτικής… κραιπάλης, είναι πολύ χειρότερη από όσο τολμούν να παραδεχθούν.
Και θα ήταν απελπιστική, αν το ελληνικό Δημόσιο, που σε κάθε ευκαιρία «μαστιγώνεται» από τους τραπεζίτες για την αναποτελεσματικότητά του, δεν είχε παρέμβει για να χορηγήσει ενισχύσεις κεφαλαίων και ρευστότητας 28 δις. ευρώ, εκ των οποίων αξιοποιήθηκαν μόνο τα 13 δις. ευρώ. Μάλιστα, κανείς δεν θα ήθελε να υπολογίσει σε ποια κατάσταση θα βρίσκονταν σήμερα οι τράπεζες, αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν τους είχε προσφέρει ένα… ορμητικό ποταμό πάμφθηνης μακροπρόθεσμης ρευστότητας, που μέσα στο 2009 ξεπέρασε και τα 50 δις. ευρώ!
Πηγή http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2009-10-01-22-34-00-2009100115120
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου