Δεκατέσσερις μήνες μετά τη χρεοκοπία της Lehman Βrothers η παγκόσμια οικονομία επανασυνδέθηκε με την ανάπτυξη. Οι εντάσεις όμως παραμένουν, κυρίως στις ισοτιμίες, με το δολάριο να αποδυναμώνεται συνεχώς. Τα ελλείμματα είναι άνευ προηγουμένου. Και με την επαναφορά των μπόνους στα στελέχη, η κοινή γνώμη έχει την πεποίθηση ότι τελικά τίποτε δεν άλλαξε. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ παραθέτει τη δική του άποψη για την παγκόσμια οικονομία στην μετά την κρίση περίοδο.
- Η ζώνη του ευρώ εμφάνισε ανάπτυξη 0,4% κατά το τρίτο τρίμηνο. Αραγε πέρασε η κρίση;
«Τα στοιχεία για τη θετική ανάπτυξη επιβεβαιώνουν ότι έχουμε βγει από την περίοδο της ελεύθερης πτώσης, που χαρακτήρισε το εξάμηνο μετά την κατάρρευση της Lehman Βrothers, τον Σεπτέμβριο του 2008. Επιβεβαιώνουν το βασικό μας σενάριο, εκείνο της προοδευτικής και σταδιακής ανάκαμψης της οικονομίας. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι καλύτερο από εκείνο που προβλέπαμε πριν από μερικούς μήνες. Τούτου λεχθέντος, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Υπάρχουν ακόμη πολλές αβεβαιότητες, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε επίπεδο ευρωζώνης. Δεν μπορούμε να πούμε ότι κερδίσαμε τη μάχη».
- Υπάρχει κίνδυνος νέας πτώσης, όπως το 1937, στις Ηνωμένες Πολιτείες;
«Η αβεβαιότητα, το επαναλαμβάνω, είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της περιόδου στην οποία βρισκόμαστε. Είδαμε στο πρόσφατο παρελθόν την εμφάνιση γεγονότων, η σοβαρότης των οποίων δεν είχε προβλεφθεί. Να πούμε ακόμη ότι μετά την περίοδο της ελεύθερης πτώσης της παγκόσμιας οικονομίας, που κράτησε έξι μήνες, οι ιθύνοντες δεν μπόρεσαν να βασιστούν σε αξιόπιστα εργαλεία ανάλυσης. Οι κεντρικοί τραπεζίτες, ιδιαιτέρως, διαπίστωσαν ότι η οικονομική πραγματικότητα ανέτρεπε τις πιο αξιόπιστες αναλύσεις και προβλέψεις. Σήμερα έχουμε επανέλθει σε ένα λογικό επίπεδο εμπιστοσύνης προς τα αναλυτικά εργαλεία μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αβεβαιότητα δεν είναι εξαιρετικά μεγάλη».
- Η ισχύς του ευρώ απειλεί την ανάκαμψη; Ο Λευκός Οίκος λέει ότι «ένα ισχυρό δολάριο είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών». Δεν σας ακούμε να λέτε ότι «ένα ισχυρό ευρώ είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης». Η ασυμμετρία αυτή σημαίνει ότι δεν επιθυμείτε την ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου;
«Είναι σημαντικό που οι αμερικανικές αρχές υποστηρίζουν ότι το ισχυρό δολάριο είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών. Είμαι απολύτως σύμφωνος με αυτή την ανάλυση. Θα προσέθετα ότι η ισχύς του δολαρίου έναντι των άλλων νομισμάτων δεν είναι μόνο προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας. Παρακολούθησα τις προάλλες με μεγάλο ενδιαφέρον αυτά που είπε ο συνάδελφός μου Μπεν Μπερνάνκι στο Εconomic Club της Νέας Υόρκης: “Η Fed παρακολουθεί τις συνέπειες των αλλαγών στην αξία του δολαρίου και θα εξακολουθήσει να διαμορφώνει την πολιτική της με γνώμονα τον σεβασμό στη διπλή της εντολή. (...) Η προσκόλλησή μας σε αυτούς τους δύο στόχους, σε συνδυασμό με την εγγενή δύναμη της αμερικανικής οικονομίας, θα μας επιτρέψει να εξασφαλίσουμε ότι το δολάριο είναι ισχυρό και πηγή παγκόσμιας οικονομικής σταθερότητας”. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική δήλωση του συναδέλφου μου, με τον οποίο διατηρώ πολύ καλές σχέσεις».
- Το ευρώ μπορεί να πάρει τη θέση του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα;
«Το ευρώ δεν φτιάχτηκε για να αντιμάχεται το αμερικανικό δολάριο ή για να πάρει τη θέση του ως αποθεματικού νομίσματος. Δημιουργήθηκε για να ολοκληρώσει τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά και να δώσει σταθερότητα και ευημερία στην Ευρώπη. Η επιτυχία του ευρώ στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς είναι αξιοσημείωτη. Φανταστείτε πώς θα ήταν η ενιαία αγορά στις Ηνωμένες Πολιτείες αν η Καλιφόρνια, η Φλόριδα ή η Πολιτεία της Νέας Υόρκης είχαν διαφορετικά νομίσματα. Η ΕΚΤ δεν προωθεί τη διεθνή χρήση του ευρώ. Αφήνουμε τους οικονομικούς παράγοντες και τους επενδυτές να πάρουν μόνοι τις αποφάσεις τους».
- Το Σύμφωνο Σταθερότητας έχει ακόμη νόημα με τα ελλείμματα να ξεπερνούν το 10% του ΑΕΠ;
«Ελεγα πάντα ότι σε μια ζώνη ενιαίου νομίσματος που δεν είναι πολιτική ομοσπονδία, το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι απαραίτητο για τη σταθερότητα της νομισματικής ένωσης. Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίοδο. Ηταν απαραίτητο να πάρουμε τολμηρά μέτρα για να αποφύγουμε την ύφεση. Είναι αναγκαίο να ακολουθήσουμε την οδό της αξιόπιστης ανάκαμψης των δημοσίων οικονομικών το αργότερο ως το 2011, όπως έχουν ήδη αποφασίσει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Σε όλες τις χώρες λέμε ξεκάθαρα: “Τηρήστε αυστηρά το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Συνειδητοποιήστε ότι αν δεν φανείτε αξιόπιστοι ως προς την ανόρθωση των δημοσίων οικονομικών σε μεσοπρόθεσμη βάση, θα δυναμιτίσετε από σήμερα την ανάκαμψη”».
- Η διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν ευνοεί τον πληθωρισμό και τη δημιουργία νέων φαινομένων «φούσκας»;
«Το συμβούλιο της ΕΚΤ οφείλει στους κατοίκους της ζώνης του ευρώ τη σταθερότητα των τιμών. Είναι αυτό που κάναμε κατά τη διάρκεια των ένδεκα πρώτων ετών του ευρώ. Είναι η εντολή που μας έδωσαν οι δημοκρατίες μας. Είναι η υπόσχεση που δώσαμε στα 330 εκατομμύρια των συμπολιτών μας. Για να το κάνουμε αυτό, αντισταθήκαμε στις πιέσεις. Μας ζήτησαν στις αρχές του 2004 να μειώσουμε το βασικό μας επιτόκιο και εμείς αρνηθήκαμε. Μας επέκριναν επίσης πολύ επειδή στο τέλος του 2005 αυξήσαμε τα επιτόκια. Και για τις δύο περιπτώσεις, ουδείς μας επικρίνει πλέον, δεδομένου τού τι έχει συμβεί από τότε. Είμαι υπερήφανος για την αξιοπιστία του Συμβουλίου της ΕΚΤ στο θέμα της σταθερότητας. Αυτή η αξιοπιστία μάς επέτρεψε να έχουμε σταθερές προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Αυτό μας χρησίμευσε στο να αποφύγουμε τον πληθωρισμό και μας προστάτευσε από τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού στην περίοδο κρίσης που διανύουμε. Πιστεύουμε ότι το σημερινό επίπεδο των βασικών επιτοκίων μας είναι το ενδεδειγμένο για τη ζώνη του ευρώ».
- Πρέπει να φοβόμαστε νέες κρίσεις;
«Είναι πιθανό ότι τις επόμενες δεκαετίες θα βρεθούμε αντιμέτωποι με σημαντικές εντάσεις και ότι θα αναγκαστούμε να προσαρμοστούμε σε παγκόσμιο επίπεδο. Δύο παραδείγματα. Ζούμε μια ιστορική περίοδο που χαρακτηρίζεται από σημαντική πρόοδο στην επιστήμη και στην τεχνολογία. Η πρόοδος είναι απρόβλεπτη: δεν υπάρχει επιστήμη που να προβλέπει την πρόοδο της επιστήμης, όπως παρατήρησε ο Καρλ Πόπερ. Οι νέες τεχνολογίες θα αλλάξουν τη διαδικασία παραγωγής, όπως επίσης και την παγκόσμια κατανομή της εργασίας».
- Πρόκειται άραγε για την αναμόρφωση του καπιταλισμού;
«Οταν άρχισα να ασκώ τα καθήκοντά μου στη διεθνή οικονομική ζωή, υπήρχαν ακόμη μια “Ανατολή” και μια “Δύση”, ένας “Βορράς” και ένας “Νότος”. Αυτό που παρατηρώ σήμερα είναι η αξιοσημείωτη εννοιολογική ενοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο. Εργαζόμαστε στο πλαίσιο του G20 με τους υπουργούς και τις κυβερνήσεις ή στη Βασιλεία με τους κεντρικούς τραπεζίτες επί τη βάσει μιας απλής αρχής: ότι η οικονομία της αγοράς παραμένει το πιο κατάλληλο μέσο για τη δημιουργία πλούτου. Την ίδια στιγμή, οι ίδιες χώρες και ολόκληρη η διεθνής κοινότητα λένε ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό να έχουμε μια παγκόσμια οικονομία της αγοράς τόσο ευμετάβλητη, ελάχιστα συμπαγή και ελάχιστα ανθεκτική. Πρέπει να πάρουμε μαθήματα από την τωρινή κρίση χωρίς να δώσουμε κανένα προνόμιο και χωρίς να αποδεχθούμε εκ προοιμίου κανένα ταμπού. Εν τέλει, δεν πιστεύω ότι οι δημοκρατίες μας θα δεχθούν να σπεύσουν για δεύτερη φορά να σώσουν την οικονομία των αγορών και την πραγματική οικονομία, όπως έκαναν μια φορά».
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=17&artId=300805&dt=22/11/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου