«Ευρωτουρκικό» το ζήτημα των κληρονομικών δικαιωμάτων Ελλήνων στην Τουρκία
«Ο δρόμος ήταν δύσβατος στην αρχή, τώρα πλέον είναι λεωφόρος για όλους αυτούς που θέλουν να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους και αφορά και τους Ίμβριους», θα πει ο δικηγόρος των αδερφών, Δημήτρης Γκελντής
Η γνωστοποίηση της θετικής απόφασης του ΕΔΑΔ στην αναγνώριση κληρονομικών δικαιωμάτων στην Τουρκία των αδερφών Φωκά, δημιούργησε νέα δεδομένα στην υπόθεση διεκδικήσεων των περιουσίων στην γειτονική χώρα. Έλληνες και Τούρκοι δικηγόροι συνεργάστηκαν στην υπόθεση, που καταδεικνύει πως το ζήτημα ξεφεύγει από τα στενά περιθώρια των διμερών σχέσεων και ανάγεται σε ευρωτουρκικό ζήτημα, αφού είναι γνωστό πλέον ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας πρέπει να συνδυαστεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Η θετική απόφαση του ΕΔΑΔ
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ) με απόφαση του αναγνωρίζει τα κληρονομικά δικαιώματα στην Τουρκία Ελλήνων υπηκόων. Σε προσφυγή των Ευάγγελου και Ιωάννη Φωκά από την Ελλάδα, το ΕΔΑΔ έκρινε ότι η Τουρκία παραβιάζει το άρθρο 1 του πρωτοκόλλου 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για προστασία του δικαιώματος της περιουσίας. Επίσης το ΕΔΑΔ απέρριψε τα επιχειρήματα της Τουρκίας αναφορικά με την «αρχή της αμοιβαιότητας». Την προσφυγή χειρίστηκε στο ΕΔΑΔ ο γνωστός από τις υποθέσεις Λοϊζίδου και Ξενίδη-Αρέστη Κύπριος δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης. Η απόφαση αφορά την προσφυγή κατά της Τουρκίας των Ελλήνων υπηκόων Ιωάννη και Ευάγγελου Φωκά, οι οποίοι διεκδικούν τα κληρονομικά δικαιώματα της αδελφής τους Πολυξένης Φωκά-Πιστικά, η οποία απεβίωσε στην Κωνσταντινούπολη το 2000, αφήνοντας μεγάλη περιουσία – δύο επταόροφες πολυκατοικίες - στην πιο γνωστή περιοχή της Κωνσταντινούπολης, στο Ταξίμ. Το τουρκικό Δικαστήριο είχε αποφασίσει ότι η Πολυξένη δεν μπορούσε να κληρονομήσει τους θετούς γονείς της, γιατί ήταν Ελληνίδα. Μετά το θάνατο της Φωκά οι αιτήσεις των αδελφών της να αναγνωριστούν ως κληρονόμοι απορρίφθηκαν από το Ειρηνοδικείο της Κωνσταντινούπολης και το ακυρωτικό Δικαστήριο της Άγκυρας. Η προσφυγή στο ΕΔΑΔ κατατέθηκε τον Μάρτιο του 2002.
Η υπόθεση στο ΕΔΑΔ ανατέθηκε στον κ. Δημητριάδη από τον δικηγόρο των αδελφών Φωκά, Δημήτρη Γκελντή στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Κατερίνης. Ο κ. Γκελντής ανέλυσε συνέντευξή του το χρονικό της υπόθεσης, τη σημασία της απόφασης, αλλά και τα νέα δεδομένα που αυτή δημιουργεί. Η μητέρα του είναι η γνωστή αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης Τιτίκα Παναγιωτίδου Γκελντή. Πολιτική Δραστηριότητα 1979.Μέλος της Π.Α.Σ.Π στην Γκρενομπλ Γαλλίας.1994-98.Δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Κατερίνης. Εξελέγη 2 φορές Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου.1996-98.Μέλος της διευρυμένης Ν.Ε ΠΑΣΟΚ.1999-03.Μέλος Ν.Ε ΠΑΣΟΚ υπεύθυνος γραφείου τύπου.2002-06.Νομαρχιακός Σύμβουλος. Ως δικηγόρος υπερασπίζεται τα περιουσιακά δικαιώματα της Ελληνικής μειονότητας στην Κων/πολη. Έχει καταθέσει προσφυγή στο ΕΔΑΔ κατά της Τουρκίας για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων με αίτημα αποζημίωσης 8 εκ. ευρώ . Σπούδασε στα πανεπιστήμια Γκρενόμπλ και Νίκαιας στην Γαλλία . Στην υπόθεση για την διεκδίκηση των ελληνικών περιουσιών στην Κων/πολη συνεργάστηκε και ο Τούρκος δικηγόρος Ο. Χεμσινλιογλού.
Τίέγινε ακριβώς με την υπόθεση που αφορούσε την οικογένεια των αδελφών Φωκά κ. Γκελντή;
-Αυτή η υπόθεση είναι χαρακτηριστική και μέσα από αυτή όλοι διαπιστώνουν τις δικές τους υποθέσεις και τις δικές τους ιστορίες, δεν διαφέρει σε κάτι από τις άλλες, όλοι ουσιαστικά έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Υπάρχει και μια ανθρώπινη πλευρά η οποία δεν έχει αναδειχτεί ακόμη, είχε αναδειχτεί παλαιότερα. Τα τρία αδέλφια είχαν χωρίσει από το 1954 όταν η Πολυξένη Φωκά υιοθετήθηκε από πλούσιους, εύπορους και δημιουργικούς γονείς από την Πόλη. Να σκεφτείτε μόνο ότι ο θετός παππούς της ήταν ο τελευταίος Πασάς της οθωμανικής αυτοκρατορίας στην Συρία, για τέτοια οικονομικά μεγέθη μιλάμε. Τα αδέλφια τότε χωρίσανε και το κοινωνικό χάσμα δεν επέτρεψε την επανασυμβίωση. Προσπάθησε ο Γιάννης Φωκάς τότε να βρει την αδελφή του, αλλά ο θετός πατέρας δεν του επέτρεπε οποιαδήποτε επικοινωνία. Για να μην τα πολυλογώ πέθανε ο θετός πατέρας το 1981 και το 1987 πέθανε και η θετή μητέρα. Η Πολυξένη ήταν μόνη τότε και άρχισε να έχει κάποια ψυχολογικά προβλήματα και αναγκάστηκε να καλέσει τον αδελφό της μετά από αρκετά χρόνια για να ξανασυναντηθούν. Επήλθε μια επανασύνδεση των αδελφών και τότε οι επιτήδειοι κατάλαβαν ότι αφού υπάρχουν αδέλφια η περιουσία δεν μπορεί να αξιοποιηθεί και την συνέλαβαν το 1991. Οδηγήθηκε στο ψυχιατρικό τμήμα του ιδρύματος του Βαλουκλή, με την διάγνωση της σχιζοφρένειας ενώ έπασχε απλά μόνο από μια κατάθλιψη. Για τα χρήματα και την περιουσία της επίτροπος διορίστηκε ο πρόεδρους του ιδρύματος Βαλουκλή, ο κ. Καραγιάννης, ο οποίος χωρίς να ρωτήσει ανέλαβε την τύχη της περιουσίας και την διαχείριση και το θέμα δεν είναι μόνο ότι ανέλαβε την διαχείριση της περιουσίας και δεν έδινε αναφορά, είναι ότι δεν μπορούσαν να δουν την αδελφή και δυστυχώς τα χρόνια πέρασαν και τα αδέλφια δεν μπόρεσαν να βρεθούν καθόλου. Το 2000 πέθανε η Πολυξένη και πλέον ξεκινάει ο δικαστικός μαραθώνιος για να αποκτήσουν πλέον τα αδέρφια το κληρονομικό δικαίωμα. Τα δικαστήρια της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας επιβεβαίωσαν ότι είμαστε κληρονόμοι, είμαστε αδέλφια, δεν δικαιούμαστε να κληρονομήσουμε όμως τα ακίνητα, μπορούμε να κληρονομήσουμε τα κινητά όχι όμως τα ακίνητα, γιατί η Τουρκία εφήρμοζε μυστικά διατάγματα τα οποία το ίδιο το τουρκικό κράτος το 1988 είχε ανακαλέσει. Δηλαδή η Τουρκία δεν τήρησε τους νόμους του ίδιου της του κράτους σε αυτή την περίπτωση.
Από ότι γνωρίζω πρόκειται για 11.500 ακίνητα, όπως ανέφερε μία τουρκική εφημερίδα και η αξία τους αγγίζει τα 14 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ένα πακέτο Ντελόρ.
-Το ζητούμενο είναι ότι έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια από τους Έλληνες να διεκδικήσουν και η Τουρκία στην εναρμόνιση της με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα ευρωπαϊκά κεκτημένα, επειδή ίσως είχε αντιληφθεί και την απόφαση η οποία θα είναι δυσμενής για αυτήν, είχε εκδώσει ήδη από το 2006 ένα νόμο, σύμφωνα με τον οποίο αναγνωρίζει πλέον τους Έλληνες ως κληρονόμους, αλλά δημεύουν τα ακίνητα. Ταυτόχρονα, τα απαλλοτριώνουν δηλαδή και τους δίνουν ένα πλειστηρίασμα που δεν αναλογεί στην πραγματική αξία του ακινήτου. Εδώ δημιουργείται όμως ένα πρόβλημα γιατί κάποιοι έχουν επενδύσει στην Τουρκία και υπάρχουν αυτή την στιγμή και 76 ελληνικές εταιρίες οι οποίες έχουν αναπτύξει εμπορικές δραστηριότητες στην Τουρκία. Με δεδομένο ότι το κληρονομικό δικαίωμα είναι απαράγραπτο, αναγνωρίζουν το κληρονομικό δικαίωμα, αλλά δημεύουν τις περιουσίες. Οι Έλληνες της Πόλης δεν είχαν βοήθεια από κάποιον κρατικό φορέα, με αποτέλεσμα να μην ξεκινάν οι ίδιοι να καταθέσουν αγωγές για τα δικαιώματα τους γιατί δεν αισθανόταν ασφάλεια. Τα πράγματα ήταν αρκετά δύσκολα και οι εποχές δύσκολες. Τώρα τα πράγματα είναι σαφώς πιο εύκολα και μπορούν να διεκδικήσουν, απλώς χρειάζεται δικαστικός μαραθώνιος εκτός και αν μέσα από την Ε.Ε. ή την επιτροπή για την ένταξη της Τουρκίας υπάρχουν κάποιες διατάξεις-κάποιοι κανονισμοί που τους επιβάλλουν να επιστρέψουν τα ακίνητα ή να αποζημιώσουν.
Υπήρχε και Τούρκος δικαστής στη σύνθεση;
-Πάντα όταν στρέφεσαι κατά μίας χώρας υπάρχει δικαστής της χώρας και αντιπροσωπεία και συνήθως μειοψηφούν, βέβαια εδώ υπήρξε ομόφωνη απόφαση. Είναι δεύτερη φορά που Τούρκος, καταδικάζει την χώρα του!
Μετά από αυτή την απόφαση, την πρώτη νίκη, σας πλευρίσανε και άλλοι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης για παρόμοιες υποθέσεις;
-Υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Ξέρετε όμως ότι κάθε υπόθεση θα πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά γιατί κάποιοι πιστεύουν ότι αντλούν δικαιώματα, άλλοι δεν έχουν, άλλοι πιστεύουν ότι είχαν, γενικά πρέπει να γίνει έρευνα για κάθε υπόθεση. Απλά αν κάποια υπόθεση προσφύγει στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο θα κάνουμε χρήση της υπόθεσης των αδελφών Φωκά, ότι έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και πιστεύω ότι μπορεί να μπει πιο σύντομα στην διαδικασία γιατί έχει λειτουργήσει πιλοτικά και αυτή η απόφαση πλέον καταδεικνύει το τι μέλει γενέσθαι σε οποιαδήποτε αγωγή ή προσφυγή κατατεθεί εις βάρος της Τουρκίας για τα συγκεκριμένα ζητήματα. Η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου είναι ομόφωνη. Αυτό σημαίνει ότι το περιορίζει από την άποψη να προχωρήσει η έφεση και να έχει αποτέλεσμα. Βέβαια δεν το αποκλείει, 29 Δεκεμβρίου είναι η καταληκτική ημερομηνία σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα ασκήσει έφεση ή όχι, αλλά αν ασκήσει μέχρι τις 29 Μαρτίου θα ξέρουμε τι θα αποφασιστεί και μετά την απόφαση έχουμε ένα τρίμηνο φιλικού συμβιβασμού μεταξύ των δύο μερών. Της Τουρκίας και εμάς ως δικηγόρους των αδελφών Φωκά. Αν δεν επέλθει ο φιλικός συμβιβασμός, μετά το Ευρωπαϊκό δικαστήριο σε ένα εξάμηνο θα εκδώσει πλέον απόφαση που θα αφορά τα οικονομικά μεγέθη.
Πως δέχτηκαν αυτή την απόφαση ο τουρκικός Τύπος και η τουρκική πολιτεία;
-Με δυσαρέσκεια. Έχω κάποια πρωτοσέλιδα, κάποιες εφημερίδες προοδευτικές την δέχτηκαν σωστά, τώρα έδωσα μια συνέντευξη που ειδησεογραφικά λειτούργησε και δεν έκαναν αποτίμηση, άλλες γράψανε ότι θα χτυπήσει στο ντουβάρι η Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας λόγω των Φωκάδων και διάφορα άλλα. Σε γενικές γραμμές αρχίζουν και το αποδέχονται γιατί ξέρουν ότι στην ευρωπαϊκή προοπτική πρέπει να συνδυαστεί αν θέλετε με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Φυσικά για όλα αυτά είναι ενήμερος και ο νυν πρωθυπουργός, είστε και πολιτικός μην ξεχνάμε.
-Ναι, με τον νυν πρωθυπουργό είχα συνεργαστεί όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών και μπορώ να πω ότι τον έχω ευχαριστήσει και προσωπικά. Και από το γραφείο του με πήραν τηλέφωνο και με τον αναπληρωτή υφυπουργό κ. Δρούτσα μίλησα, γιατί είναι μια υπόθεση που ουσιαστικά την θεωρούσε ο κ. Παπανδρέου «δική του» υπόθεση. Ήθελα να υπάρχει μια υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μια υπόθεση που πλέον ανοίγει δρόμους και δημιουργεί νέα δεδομένα από πλευράς Ελλάδος έναντι της Τουρκίας που δεν είναι πλέον διμερείς σχέσεις, δηλαδή με αυτή την απόφαση έχουν αναδειχτεί τα θέματα αυτά όλα σε θέματα Ευρωτουρκικά και όχι σε αμιγώς ελληνοτουρκικά. Αυτό είναι το συμπέρασμα από την απόφαση, ότι πλέον δεν μιλάμε για διμερές θέμα, μιλάμε για ευρωτουρκικό ζήτημα το οποίο κάλλιστα μπορεί να αναδειχτεί σε οποιαδήποτε επιτροπή της Ε.Ε».
Δήμος Μπακιρτζάκης
XΡΟΝΟΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου