Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Σεβερνοματσεντόνιγια δεν δέχτηκε να συζητήσει το αίτημα του Λιουπτσο Γκεοργκιέφσκι σχετικά με τη συνταγματικότητα της αναδρομικής ισχύος του νόμου περί ιδρυμάτων και ενώσεων

 

 ΣΚΌΠΙΑ 04.10.2023 Το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του προέδρου της Μπίτολα Ljupco Georgievski, το οποίο διαγράφηκε από το Κεντρικό Μητρώο της Βόρειας Μακεδονίας, να αποφανθεί σχετικά με τη συνταγματικότητα της αναδρομικής ισχύος των τροποποιήσεων του νόμου περί σωματείων και ιδρυμάτων. 

 Σύμφωνα με το αίτημα, «η επίμαχη διάταξη έχει αναδρομική ισχύ και δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου, καθώς προβλέπεται ότι εντός τριών μηνών οι ήδη εγγεγραμμένες ενώσεις και ιδρύματα θα εναρμονίσουν το όνομα, το πρόγραμμα, τους στόχους και τις δραστηριότητές τους με τον επίμαχο νόμο». Με τις τροποποιήσεις αυτού του νόμου, που εγκρίθηκαν ομόφωνα τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αντιπολίτευση τον Νοέμβριο του 2022, όλες οι ενώσεις πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις ότι τα ονόματά τους δεν περιέχουν ονόματα ατόμων «που συνδέονται με τον φασισμό, τον ναζισμό, το Τρίτο Ράιχ» κ.λπ., καθώς ο όρος έχει αναδρομική ισχύ για όλες τις ήδη εγγεγραμμένες ενώσεις και ιδρύματα. Εντός της τρίμηνης περιόδου που ορίζεται στις τροποποιήσεις του νόμου για τα ονόματα δύο από τις βουλγαρικές ενώσεις - "Ivan Mihaylov" από τη Μπίτολα και "Tsar Boris III" από την Οχρίδα, μια ειδικά συσταθείσα επιτροπή στο Υπουργείο Δικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας έκρινε ότι δεν πληρούσαν αυτές τις προϋποθέσεις και μετά την άρνηση των ενώσεων να αλλάξουν τα ονόματά τους διαγράφηκαν από το Κεντρικό Μητρώο. 

 Ερωτηθέν από τον Ljupco Georgievski, μέσω του δικηγόρου Nasser Rauffi, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Βόρειας Μακεδονίας ανακοίνωσε ότι το αίτημα για αξιολόγηση του άρθρου. 5 του νόμου για την τροποποίηση του νόμου περί σωματείων και ιδρυμάτων απορρίφθηκε επειδή το δικαστήριο είχε ήδη αποφανθεί επί του ζητήματος αυτού. 

 Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, το οποίο προσέγγισε ο δικηγόρος Zoran Stojanovski, αρνήθηκε να κινήσει διαδικασία για την εξέταση της συνταγματικότητας του νόμου περί ονομάτων ενώσεων και ιδρυμάτων. «Το Δικαστήριο θεωρεί ως σχετικό το άρθρο. 54 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι οι ελευθερίες και τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη μπορούν να περιοριστούν μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπονται από το Σύνταγμα και ότι ο περιορισμός των δικαιωμάτων και ελευθεριών δεν μπορεί να αφορά την ελευθερία πεποιθήσεων, συνείδησης, σκέψης, δημόσιας έκφρασης σκέψεων και πεποιθήσεων. 

Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι η απολυτότητα και η απεριόριστη φύση αυτών των ελευθεριών δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται η κατάχρησή τους, υπό την έννοια της διατάραξης της δημόσιας τάξης και ηρεμίας, της παραβίασης της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας του ατόμου, καθώς και της αμφισβήτησης των ελευθεριών και των δικαιωμάτων άλλων πολιτών. Το δικαστήριο θεώρησε λάθος να ερμηνεύσει και να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι επίμαχες νομοθετικές αλλαγές εισάγουν λογοκρισία στα απαραβίαστα δικαιώματα και ελευθερίες του συνεταιρίζεσθαι και στην ίδρυση ενώσεων», ανέφερε τότε το Συνταγματικό Δικαστήριο. 

 Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στην περίπτωση του νόμου περί ονομάτων ιδρυμάτων και σωματείων, δεν υπάρχει αναδρομική ισχύς κατά την έννοια της συνταγματικής απαγόρευσης αυτών, διότι πρόκειται «για την ευθυγράμμιση των ήδη εγγεγραμμένων οργανώσεων με τις νέες νομοθετικές αλλαγές και τη θέσπιση των ίδιων νομικών κανόνων για όλες τις ενώσεις πολιτών και ιδρυμάτων, που είναι η θέσπιση ενιαίου και όχι διπλού νομικού καθεστώτος όσον αφορά τις προϋποθέσεις εγγραφής των σωματείων».