Η 5η Μαρτίου στην Ιστορία

Η 5η Μαρτίου είναι η 64η ημέρα του Γρηγοριανού ημερολόγιου. Απομένουν 301 μέρες μέχρι το τέλος του έτους. 

1179. ¨Άρχισε στον Καθεδρικό Ναό της Ρώμης υπό τον Πάπα Αλέξανδρο Γ΄
η Τρίτη Σύνοδος του Λατερανού με 302 συμμετέχοντες επισκόπους προκειμένου να ορίσει το τυπικό της εκλογής Ποντίφικα. Επίσης ακύρωσε τις πράξεις τριών Αντιπαπών, του Αντίπαπα Βίκτορα και των δύο διαδόχων του. Καταδίκασε και αναθεμάτισε ως αιρετικούς τους Αλβιγιανούς και τους Βαλδιανούς.

1417. Πέθανε ο αυτοκράτορας της Τραπεζούντας  Μανουήλ Γ' Μέγας Κομνηνός

1460. Με την υπογραφή της Συνθήκης της Ρίπεν,
ο Δανός βασιλιάς Χριστιανός έγινε κυβερνήτης του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν.

1570. Ο Κόζιμο έλαβε επίσημα από τον Πάπα του τίτλου του Μεγάλου Δούκα της Τοσκάνης.

1684. Μετά τη νίκη του Ιωάννη Σομπιέσκι στη Βιέννη, το 1683, ο Πάπας Ιννοκέντιος ΙΑ΄, ο «Σωτήρας της Ουγγαρίας» , χρηματοδότησε τις ευρωπαϊκές δυνάμεις που συγκρότησαν την Ιερά Συμμαχία εναντίον των Οθωμανών. Στη Λίγκα εντάχτηκαν η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία και η Βενετία. Ο Πάπας Ιννοκέντιος ΙΑ΄ ήρθε σε ρήξη με τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ΄ της Γαλλίας, που συμμάχησε με τους Τούρκους.

1689. Κατά τον εννεαετή πόλεμο οι Γάλλοι έκαψαν το Μανχάιμ.

1705. Εκδόθηκε το Διάταγμα του Μεγάλου Πέτρου για τη στρατολόγηση νεοσύλλεκτων, το οποίο σηματοδότησε την έναρξη της ίδρυσης τακτικού στρατού στη Ρωσική Αυτοκρατορία.

1711. Ο Μεγας Πέτρος υπέγραψε το Ουκάζιο για την συγκρότηση της μυστικής υπηρεσίας των 500 «Επιθεωρητών», με επικεφαλής ενα Αρχιεπιθεωρητή, που θα παρακολουθούσε του ανώτερος και ανώτατους αξιωματούχους , για αποκαλύψει τους διεφθαρμένους δικαστές, εκείνους που δεν πλήρωναν και έκλεβαν φόρους και τους Υπαλλήλους που απαιτούσαν δωροδοκίες. (Για έναν τετοιο επιθεωρητή έγραψε ο Γκόγκλολ).
1764. Η Αικατερίνη Β' μετέφερε  στην ιδιοκτησία του ρωσικού στέμματος των εκκλησιαστικών εκτάσεων
1792. Η γαλλική επαναστατική κυβέρνηση έκλεισε το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, και όλες τις θεολογικές σχολές της χώρας. 

1798. Οι Γάλλοι κατέλαβαν τη Βέρνη.

1821. Ο Τζέιμς Μονρόε ορκίστηκε και άρχισε την δεύτερη θητεία του ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

1832. Στο Βελιγράδι άρχισε να λειτουργεί το πρώτο τυπογραφείο στη Σερβία.

1848. Λουί Αντουάν Γκαρνιέ διορίστηκε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας.

1860 . Η Πάρμα, η Τοσκάνη, η Μόντενα και η Ρομάνια ψήφισαν σε δημοψήφισμα για να ενταχθούν στο Βασίλειο της Σαρδηνίας.

1861. Σε όλες τις Ρωσικές εκκλησίες διαβάστηκε το Ουκάζιο του Τσάρου Αλεξάνδρου Β για την κατάργηση της δουλοπαροικίας.

1864. Ανατράπηκε στην Βουλή η κυβέρνηση Βούλγαρη. Στη συζήτηση για περικοπές του προϋπολογισμού  ως πρώτο ζήτημα τέθηκε σε ψηφοφορία η κατάργηση μιας θέσης τμηματάρχη στο υπουργείο Οικονομικών. Η αντιπολίτευση κέρδισε την ψηφοφορία και κυβέρνηση του Βούλγαρη, έχοντας χάσει πλέον την πλειοψηφία υπέβαλε αυθημερόν την παραίτησή της στον βασιλιά. Ο Κωνσταντίνος Κανάρης ανέλαβε να σχηματίσει κυβέρνηση.

1905. Τα ρωσικά στρατεύματα άρχισαν να υποχωρούν από την Μαντζουρία μετά από την απώλεια 100.000 άνδρες σε τρεις ημέρες στο Μούκντεν.

1907. Η δεύτερη ρωσική Δούμα άρχισε τις συνεδριάσεις της στην Αγία Πετρούπολη με 40000 διαδηλωτές στους δρόμους που τους αντιμετώπισε
ο στρατός.

1909. Απεργία καπνεργατών και επεισόδια στο Βόλο.

1912. Κατά τη διάρκεια του ιταλο-τουρκικού πολέμου, ο ιταλικός στρατός ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε αερόστατα για στρατιωτικούς σκοπούς, σε αποστολή αναγνώρισης δυτικά της Τρίπολης πίσω από τις τουρκικές γραμμές.

1913. Ενώ ο Ελληνικός Στρατός, εισερχόταν στο Τεπελένι, στις 5/18 Μαρτίου, ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στην 50η επέτειο από της αναρρήσεώς του στο θρόνο, από κάποιον Αλέξανδρου Σχινά που τον πυροβόλησε. «Κακούργοι χείρες παραφρόνων εδολοφόνησαν εν Θεσσαλονίκη τον Βασιλέα, βυθίσασαι εις βαθύτατον πένθος το έθνος, εν ημέρες αγαλλιάσεως δια την πλήρωσιν πανελληνίων πόθων» δήλωσε ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος.

1914. Συγκροτήθηκε η πρώτη αλβανική Κυβέρνηση υπό τον Τουρχάν πασά.

1918. Η Σοβιετική Ένωση μετέφερε την πρωτεύουσα από την Αγία Πετρούπολη στη Μόσχα.

1919. Με νομοθετικό διάταγμα στη Ρουμανία υιοθετήθηκε το Γρηγοριανό ημερολογίου, από την 1η Απριλίου, 1919 που έγινε 14η Απριλίου.

1922. Έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης η δεύτερη κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη. Ψήφισαν υπέρ 164. Πόσοι ψήφισαν δεν είναι βέβαιο. Είτε 303, είτε 313. Αρνήθηκαν να ψηφίσουν  είτε 63 είτε 53.

1924. Ο Σεφκέτ Βερλάτσι έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός της Αλβανίας.

1933. Στις γενικές εκλογές, στη Γερμανία το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ , (NSDAP) έλαβε ποσοστό 43,9%, και κατέκτησε την πλειοψηφία στο Ράιχσταγκ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρούζβελτ, διέταξε το κλείσιμο όλων των Τραπεζών και το πάγωμα όλων των οικονομικών συναλλαγών μέχρι τις 13 Μαρτίου.

1940. Το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΣΕ αποφάσισε να ζητήσει από την NKVD , (με την υπ 'αριθμ Ρ13 / 144 απόφαση) , να εξετάσει την υπόθεση των Πολωνών πολιτών που ζούσαν στους καταυλισμούς των αιχμαλώτων πολέμου και να αναλάβει την εκτέλεση εκείνων που ήσαν εθνικιστές, ή αντεπαναστάτες ακτιβιστές».                          Η επιχείρηση οδήγησε στην δολοφονία στο δάσος του Κατίν 25.700 Πολωνών, συμπεριλαμβανομένων και 14.700 αξιωματικών, αιχμάλωτων πολέμου. Παρθενική παράσταση της Λυρικής Σκηνής Αθηνών, με την οπερέτα του Στράους «Νυχτερίδα». Εμπνευστής και πρώτος διευθυντής ήταν ο  Κωστής Μπαστιάς, τότε Γενικός Διευθυντής Κρατικών Σκηνών της κυβερνήσεως  της 4ης Αυγούστου.

1941.Στην Αιθιοπία, αφού οι Άγγλοι νίκησαν τους Ιταλούς, ο αυτοκράτορας Χαϊλέ Σελασιέ εισήλθε θριαμβευτικά στην Αντίς Αμπέμπα.

Ο πρεσβευτής της Ελλάδος στη Σόφια Παναγιώτης Πιπινέλης απέσειλε προ το Υπουργείο Εξωτερικών το ακόλουθο τηλεγράφημα. «Σόφια, 5 Μαρτίου 1941. Πρεσβευτής Ρωσίας επισκεφθείς με μοι ωμίλησε μετ' ασυνήθους δι' αυτόν αυστηρότητος ως προς στάσιν Βουλγαρίας, ποικίλλων λόγους του διά σκωπτικών παρατηρήσεων ως προς ειρηνοφίλους διαθέσεις Γερμανίας εν Βαλκανίοις. Περιωρίσθην απαντήσω οτι, αν αντιλήψεις αύται, δημοσία διατυπωθώσιν εν ανακοινωθέντι «Ταςς» είχον γνωσθή ενωρίτερον, είναι πολύ πιθανόν ότι θά είχεν αποτραπή κατάληψις Βουλγαρίας. Ρώσος Πρεσβευτής με διεβεβαίωσε τότε ζωηρώς ότι επανειλημμένως είχεν ομιλήσει υπό το αυτό πνεύμα προς βουλγαρικήν Κυβέρνησιν. Έν προόδω συνομιλίας μοί άνέφερε πληροφορίας του καθ' ας Γερμανία, συμπραττούσης Βουλγαρίας, διεξάγει συνεννοήσεις μετά Τουρκίας. Πληροφορίαι αύται μοι μετεδόθησαν και έκ γερμανικής πηγής, προστιθεμένου ότι επιδιώκεται σύμπηξις μετώπου στρεφομένου κυρίως κατά Ρωσίας. Ενταύθα γερμανόφιλοι κύκλοι. από της χθες αναφανδόν επιτίθενται Ρωσίας έξ άφορμής ώς άνω άνακοινωθέντος».

1943 . Η Απεργία των εργατών της Fiat Mirafiori στο Τορίνο .Μέσα σε λίγες μέρες, εκατό χιλιάδες εργαζόμενοι κατέβηκαν σε απεργία που εξαπλώθηκε γρήγορα στα εργοστάσια του Βορρά , και σηματοδότησε την έναρξη της κατάρρευσης του φασιστικού καθεστώτος. Στην Αθήνα απεργία και διαδήλωση στους δρόμους της πρωτεύουσας ενάντια στην πολιτική επιστράτευση που κήρυξαν οι δυνάμεις Κατοχής.

1945. Τα στρατεύματα των ΗΠΑ μπήκαν στην Κολωνία και οι Οπενχάιμερ επέστρεψαν στην τράπεζα τους. Αεροπορική επιδρομή κατέστρεψε την πόλη Κέμνιτς.

1946. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ μίλησε για την διαίρεση της Ευρώπης και αναφέρθηκε στο «Σιδηρούν Παραπέτασμα» στο «Westminster College» στο Φούλτον του Μισσούρι.

1948. Η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Βουλγαρίας ενέκρινε νόμο για την εθνικοποίηση των μεγάλων αστικών ακινήτων. Στην Ελλάδα, περί ώραν 14,00 αυτοκίνητο της Χωροφυλακής Κλειτορίας μετά 12 ολπιτών υπό Άνθυπασπιστήν ενω επέστρεφε εκ Καλαβρύτων εις Κλειτορίαν, ενέπεσεν εις ένέδραν πολυμελούς συμμορίας. Κατά τήν επακολουθήσασα δίωρο συμπλοκή εφονεύθησαν μαχόμενοι ο Ανθυπασπιστής Γρηγόριος Μπεκίρης, εις Υπενωμοτάρχης και 4 Χωροφύλακες. Δύναμις Κ]Σ επετέθη κατά του Φυλακίου Χωροφυλακής Νικήτης Χαλκιδικής. Φονεύθηκαν 4 συμμορίτες.

1949. To απόσπασμα Χωροφυλακής Ζάρα συνεπλάκη μετά πολυμελούς Κ]Σ. Aπώλειες Κ]Σ νεκροί 22, συλληφθέντες ένοπλοι 7 . Εις χείρας ημετέρων περιήλθον 4 οπλοπολυβόλα και άφθονον υλικόν . Εκ των ημετέρων 4 ελαφρώς τραυματίες. 40μελής Κ]Σ επέδραμε εις χωρίον Κομνηνά Εορδαίας προς διενέργειαν στρατολογίας και λεηλασίας, Απέτυχε του σκοπού της καταδιωχθείσα υπό κινητοποιηθέντων τμημάτων Στράτου και Χωροφυλακής.

1950. Οι ελληνικές εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 διεξήχθησαν από υπηρεσιακή κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Τζων Θεοτόκη με το σύστημα της απλής αναλογικής του 1946 με περιορισμό του αριθμού εδρών από 354 σε 250. Κανένα κόμμα δε συγκέντρωσε απόλυτη πλειοψηφία. Τα μεγαλύτερα σε δύναμη κόμματα ήταν το Λαϊκό του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη (18,80%), το Κόμμα Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου (17,24%), η Εθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου (ΕΠΕΚ) με αρχηγό τον Νικόλαο Πλαστήρα (16,44%) και το Κόμμα Γεωργίου Παπανδρέου με 10,67%.

1951. Εκτελέστηκε πίσω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ στην θεσσαλονίκη ο κομμουνιστής Νίκος Νικηφορίδης. Μαζί του εκτελέστηκαν έξι αντάρτες του εμφυλίου: ο Θοδ. Ορφανίδης, Μόσχος Στογιάννης, Κ. Σπρίντζος, Κ. Μήτσου, Χαρ. Παπαδόπουλος, και Ρήγας Παραθύρας.

1952. Ένα αεροπλάνο τύπου «Republic F-84G Thunderjet» προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Ηταν το πρώτο μαχητικό τζετ της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

1953. Ο Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι , δηλαδή ο Στάλιν πέθανε στη Μόσχα. Την ίδια ημέρα πέθανε και ο Σεργκέι Προκόφιεφ και αυτός από εγκεφαλική αιμορραγία. Ο Νοροντόμ Σιχανούκ ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Καμπότζης.

1956. Έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Ο Δράκος», με πρωταγωνιστή τον Ντίνο Ηλιόπουλο.

1959 . Ο Μαξ Μέρτεν καταδικάστηκε σε 25ετή κάθειρξη από το Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας.

1962 .Σε συγκέντρωση της Ένωσης Κέντρου στο θέατρο «Χατζηχρήστου» στην Αθήνα, προβλήθηκε για πρώτη φορά και το σύνθημα «1-1-4», (ο αριθμός του ακροτελεύτιου άρθρου του Συντάγματος του 1952, που όριζε ότι «η τήρησις του παρόντος Συντάγματος αφιερούται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων»). Στην ομιλία του  Γεώργιος Παπανδρέου παρομοίασε την κατάσταση στην Ελλάδα με εκείνη της Τουρκίας πριν από το πραξικόπημα του 1960 και αποκάλεσε τα μέλη της κυβερνήσεως  ως μελλοθανάτους «Μεντερέδες».

1970. Στις 8 το βράδυ ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο, με την υπάλληλο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού  Δέσποινα Νικολ. Γάσπαρη-Σερέτη, στο σπίτι τους στο Παλαιό Ψυχικό.

1974. κατά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, το Ισραήλ αποχώρησε από τη Διώρυγα του Σουέζ.

1975 . Το Κουβέιτ εθνικοποίησε την πετρελαϊκή βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των περιουσιακών στοιχείων των βρετανικών εταιρειών πετρελαίου.

1976. Για πρώτη φορά στην ιστορία της στερλίνας η ισοτιμία της έναντι του αμερικανικού νομίσματος έπεσε κάτω από 2 δολάρια .

1998 .Η Σερβική αστυνομία επιτέθηκε στο σπίτι του Αντεμ Γιασάρι (Adem Jashari), στο χωριό Ντόνιε Πρέκαζ. Από την επίθεση σκοτώθηκαν 60 αντάρτες του Ουτσεκά και μέλη της οικογένειας.

1999. Στη Βοσνία, ο Ισπανός Ύπατος εκπρόσωπος Κάρλος Βένστενντροπ απέλυσε τον Πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας, Νίκολα Πόπλασεν.

2006 .Ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κράινα Μίλαν Μπάμπιτς, αυτοκτόνησε στη μονάδα κράτησης του δικαστηρίου της Χάγης.

2009. Διάγγελμα του Κώστα Καραμανλή, με αφορμή την παγκόσμια οικονομική κρίση. Ο πρωθυπουργός είπε ότι απαιτείται επαγρύπνηση, ενώ διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνησης θα δώσει λύσεις, αρκεί να υπάρχει συνεννόηση και συνένωση δυνάμεων. Στις ΗΠΑ , ο δείκτης Dow Jones έπεσε στις 6.626,94, μονάδες , η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων δεκαετιών. Ήταν η πιο κρίσιμη μέρα της οικονομικής κρίσης του 2008-2013.

2013. Πέθανε ο ηγέτης της Βενεζουέλας από το 1999 έως το 2013. Ούγκο Τσάβεζ Φρίας. Ο Αντιπρόεδρος Νίκολα Μαδούρο ανέλαβε την προεδρία της Δημοκρατίας.

2014.  Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε τις πρώτες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, λόγω της απειλής κατα της κυριαρχίας της ΟυκρανίαςΗ κυβέρνηση της Βενεζουέλας διέκοψε τις πολιτικές, διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις με την κυβέρνηση του Παναμά, επειδή η χώρα αυτή πρότεινε μια συνάντηση του Οργανισμού των Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) για να συζητηθεί το θέμα των διαδηλώσεων στη Βενεζουέλα.

2015.Το Ισλαμικό Κράτος ισοπέδωσε τα ερείπια, της πρωτεύουσας της αρχαίας Ασύριας  Νιμρούντ.

2020. Η Τουρκία και η Ρωσία κατέληξαν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην περιοχή της Ιντλίμπ.