Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Η διαφθορά είναι ενδημική στην Βουλγαρία.

Οι ξένοι επενδυτές εξακολουθούν να ανησυχούν για το κράτος δικαίου στη Βουλγαρία. Η διαφθορά είναι ενδημική, ιδίως όσον αφορά στα μεγάλα έργα υποδομής και τον ενεργειακό τομέα. 
Οι επενδυτές καταγγέλλουν και άλλα ζητήματα που εμποδίζουν τις επενδύσεις, όπως το απρόβλεπτο των συχνών ρυθμιστικών και νομοθετικών αλλαγών και το αργό δικαστικό σύστημα. Από τις αρχές του 2020, υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευση της κυβέρνησης να συμμορφωθεί με τις συμβάσεις της, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών επενδυτών. 
Ένας βασικός παράγοντας που πρέπει να παρατηρηθεί θα είναι η ειλικρίνεια αυτών των διαπραγματεύσεων. Μια άλλη αμερικανική εταιρεία αντιμετωπίζει παρατεταμένα ρυθμιστικά εμπόδια στην προσπάθεια να εισέλθει στην αγορά ενέργειας, σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για το επενδυτικό κλίμα στη Βουλγαρία. Πολλοί επενδυτές βλέπουν τη Βουλγαρία ως ελκυστικό προορισμό με κρατικά κίνητρα για νέες επενδύσεις. Η χώρα εξακολουθεί να προσφέρει ένα από τα φθηνότερα εργατικό δυναμικό στην ΕΕ και χαμηλούς και σταθερούς εταιρικούς και εισοδηματικούς φόρους. 
Ωστόσο, η σταθερή αύξηση των μισθών, σημαντικά μπροστά από τον ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας, μπορεί να στρεβλώσει σταδιακά αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. 
 Η πανδημία έχει προκαλέσει πλήγμα στη βουλγαρική οικονομία, οδηγώντας σε μεγάλης κλίμακας περικοπές και επανυπολογισμό του ΑΕΠ για το 2020 από ανάπτυξη περίπου 3% σε συρρίκνωση 3%. Η πανδημία έχει επηρεάσει σοβαρά ένα ευρύ φάσμα τομέων. 
Ο βουλγαρικός τομέας αυτοκινητοβιομηχανίας, ο οποίος ειδικεύεται κυρίως στην παραγωγή ανταλλακτικών, έχει πληγεί λόγω της διαταραχής των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Οι τομείς του τουρισμού, των μεταφορών, της εφοδιαστικής και των αερομεταφορών πλήττονται σοβαρά από την κρίση. Αντίθετα, ο τομέας της πληροφορικής τα πάει σχετικά καλά. Η έκθεση σημειώνει την αποδοχή της Βουλγαρίας στην αίθουσα αναμονής της ζώνης του ευρώ, τονίζοντας ότι η υιοθέτηση του ευρώ θα εξαλείψει πλήρως τον συναλλαγματικό κίνδυνο και θα βοηθήσει στη μείωση του κόστους συναλλαγών με ορισμένους από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της χώρας. 
 Σημειώνεται η έλλειψη νομικών περιορισμών στην ξένη ιδιοκτησία ή τον έλεγχο των εταιρειών και η ανάπτυξη λογισμικού, η εξωτερική ανάθεση επιχειρηματικών διαδικασιών και η κατασκευή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης. 
Οι τομείς εξωτερικής ανάθεσης it και back office προσέλκυσαν αρκετές αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες στη Βουλγαρία και πολλές από αυτές δημιούργησαν παγκόσμια και περιφερειακά κέντρα παροχής υπηρεσιών στη χώρα. 
Ηπα και ξένους επενδυτές έχουν προσελκύονται τα τελευταία χρόνια από τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Τονίζεται ότι, ωστόσο, ορισμένοι αμερικανοί επενδυτές αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα, με δύο μεγάλους αμερικανούς επενδυτές να αναγκάζονται να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για να καταγγείλουν τις μακροπρόθεσμες κυβερνητικές συμβάσεις τους. 
Σε μια άλλη περίπτωση, μια αμερικανική εταιρεία αντιμετωπίζει γραφειοκρατικά εμπόδια στις προσπάθειές της να ανταγωνιστεί στον ενεργειακό τομέα το ρωσικό κρατικό μονοπώλιο. Το πιο κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές είναι τα προβλήματα διαφθοράς, το κράτος δικαίου, η συχνά μεταβαλλόμενη νομοθεσία και η ανεπαρκής επιβολή της νομοθεσίας. 
 Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (TI) της Διεθνούς Διαφάνειας για το 2018 τοποθετεί τη Βουλγαρία τελευταία μεταξύ των χωρών της ΕΕ και την 74η μεταξύ 180 χωρών. Γενικά, δεν υπάρχουν περιορισμοί για τις ξένες και τοπικές ιδιωτικές οντότητες να δημιουργήσουν και να κατέχουν μια επιχείρηση στη Βουλγαρία.
 Ο νόμος περί υπεράκτιων εταιρειών απαριθμεί 28 δραστηριότητες (συμπεριλαμβανομένων των κρατικών προμηθειών, της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, της διαχείρισης των εθνικών πάρκων, των τραπεζών, των ασφαλίσεων) που απαγορεύονται για εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες σε υπεράκτιες περιοχές με συμμετοχή πάνω από δέκα τοις εκατό στο εξωτερικό. Σημειώνεται ότι ο νόμος αυτός, ωστόσο, επιτρέπει σε αυτές τις εταιρείες να δραστηριοποιούνται εάν οι φυσικοί ιδιοκτήτες της μητρικής εταιρείας είναι βούλγαροι πολίτες και είναι γνωστοί στο κοινό εάν οι μετοχές είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο ή εάν η μητρική εταιρεία είναι εγγεγραμμένη σε χώρα με την οποία η Βουλγαρία έχει συμφωνίες διπλής φορολογίας. 
 Η Βουλγαρία δεν διαθέτει ειδικό νόμο ή καθιερωμένο μηχανισμό για τον έλεγχο μεμονωμένων ξένων επενδύσεων. Μια πιθανή ξένη επένδυση μπορεί να εξεταστεί με βάση τον δυνητικό κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια ή μέσω του νόμου για τα μέτρα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. 
Από τον Απρίλιο του 2020, η Βουλγαρία δεν έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή της οδηγίας της ΕΕ για τον έλεγχο των επενδύσεων του Απριλίου 2019, τονίζει η έκθεση.
 Όσον αφορά τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αναφέρεται ότι η Βουλγαρία υποστηρίζει συνήθως τη δημιουργία και την ανάπτυξη ενός προγράμματος καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και με ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση των εξαγωγών. Η κρατική Βουλγαρική Τράπεζα Ανάπτυξης (BRR) δεσμεύεται να στηρίξει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στη Βουλγαρία, ωστόσο η πρόσφατη χορήγηση δανείων σε μεγάλες επιχειρήσεις το έχει θέσει υπό αμφισβήτηση. Η Βουλγαρία υποχώρησε κατά δύο θέσεις και κατατάσσεται 61η (από τις 190 οικονομίες που συμμετείχαν σε έρευνα παγκοσμίως) στον Δείκτη Επιχειρηματικών Συναλλαγών της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2020, έχοντας επιτύχει τη χαμηλότερη βαθμολογία στην κατηγορία "Έναρξη νέων επιχειρήσεων" (113η θέση). Για το αποτέλεσμα αυτό, το "σφάλμα" έγκειται στον σχετικά μεγάλο αριθμό διοικητικών διαδικασιών. Γενικά, το ρυθμιστικό περιβάλλον στη Βουλγαρία χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα, έλλειψη διαφάνειας και αυθαίρετη ή αδύναμη εφαρμογή. Οι παράγοντες αυτοί δημιουργούν κίνητρα για διαφθορά. Η βουλγαρική νομοθεσία προβλέπει 38 δραστηριότητες που υπόκεινται σε αδειοδότηση. Οι κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις λαμβάνουν μερικές φορές υπόψη ορισμένα τοπικά επιχειρηματικά συμφέροντα. Ο νόμος απαιτεί όλες οι διατάξεις να είναι δικαιολογημένες (όσον αφορά την εθνική ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος ή τα προσωπικά και ουσιώδη δικαιώματα των πολιτών) και απαιτεί ανάλυση του κόστους και των οφελών οποιασδήποτε προτεινόμενης νομοθεσίας. Ωστόσο, η απαίτηση αυτή συχνά αγνοείται όταν το Κοινοβούλιο εξετάζει τα σχέδια νόμου. Ο προϋπολογισμός της χώρας αξιολογείται ως διαφανής και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και αρχές. Τα στοιχεία για το δημόσιο χρέος είναι δημόσια διαθέσιμα, ωστόσο τα στοιχεία για το χρέος που συγκεντρώνονται από κρατικές επιχειρήσεις δεν είναι, αναφέρει η έκθεση. Το τμήμα για το δικαστικό σώμα αναφέρει ότι το Σύνταγμα που εγκρίθηκε το 1991 χρησιμεύει ως βάση του νομικού συστήματος και καθιερώνει ανεξάρτητο δικαστικό σώμα αποτελούμενο από δικαστές, εισαγγελείς και ανακριτές. Το δικαστικό σώμα παραμένει ένας από τους θεσμούς με τη μικρότερη αξιοπιστία στη χώρα, με εκτεταμένους ισχυρισμούς για νεποτισμό, διαφθορά και αδικαιολόγητη πολιτική και επιχειρηματική επιρροή. Παρά κάποιες βελτιώσεις, τα πιο πολυσύχναστα δικαστήρια στη Σόφια εξακολουθούν να υποφέρουν από σοβαρές καθυστερήσεις, περιορισμένους πόρους και αναποτελεσματικές διαδικασίες που παρεμβαίνουν στην ταχεία και δίκαιη απονομή της δικαιοσύνης, και οι δίκες συχνά χρειάζονται χρόνια. Αν και η Βουλγαρία διαθέτει επαρκή μέσα για την εφαρμογή των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και συμβατικών δικαιωμάτων σύμφωνα με την τοπική νομοθεσία, στην πράξη η κρατική κυβέρνηση των επενδυτικών διαφορών είναι αργή και συχνά απαιτεί παρέμβαση του υψηλότερου επιπέδου.
 Οι επενδυτές πιστεύουν ότι η νομολογία είναι ασυνεπής και ότι η εθνική νομοθεσία χρησιμοποιείται για να αποτρέψει τον ανταγωνισμό από ξένους επενδυτές. Δόθηκε επίσης προσοχή στην Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, η οποία έχει ως αποστολή την παρακολούθηση του ανταγωνισμού στην αγορά και τη συμμόρφωση με το νόμο περί προστασίας του ανταγωνισμού. Ο νόμος που εγκρίθηκε το 2008 αποσκοπεί στην εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ που προωθούν τον ανταγωνισμό. Απαγορεύει τα μονοπώλια, τις περιοριστικές εμπορικές πρακτικές, την κατάχρηση ισχύος στην αγορά και ορισμένες μορφές αθέμιτου ανταγωνισμού. Τα μονοπώλια μπορούν να δημιουργηθούν νόμιμα μόνο σε συγκεκριμένες κατηγορίες στρατηγικών βιομηχανιών. Στην πράξη, ωστόσο, ο νόμος περί ανταγωνισμού εφαρμόζεται με ασυνέπεια και η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού θεωρείται ότι έχει επιρροή που υπερβαίνει τις αρμοδιότητές της. Όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς, υπογραμμίζεται ότι έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στην αντιμετώπιση της μικροδιαφθοράς. 
Η εκτεταμένη διαφθορά σε υψηλότερο επίπεδο, ιδίως στις δημόσιες συμβάσεις και τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ, εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα στο επενδυτικό κλίμα στη Βουλγαρία. 
Οι δίαυλοι εμπορίας ανθρώπων, ναρκωτικών και λαθρεμπορίου συμβάλλουν στη διαφθορά στη χώρα. 
 Μολονότι διαθέτει την απαραίτητη νομοθεσία και ειδικευμένα ιδρύματα κατά της διαφθοράς, η ερευνητική ικανότητα των αρχών επιβολής του νόμου παραμένει περιορισμένη και οι αρχές συχνά επιλέγουν εύκολες στην απόδειξη υποθέσεις σε χαμηλό επίπεδο. 
 Ως αποτέλεσμα, η Βουλγαρία δεν έχει ακόμη καταδικάσει ανώτερο διεφθαρμένο αξιωματούχο. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις υψηλού δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως η υποτιθέμενη απορρόφηση εκατομμυρίων από το Δημόσιο Ταμείο ή από κονδύλια της ΕΕ, ιδίως εκείνων που αφορούν δημόσιους διαγωνισμούς για μεγάλα έργα ενέργειας και υποδομών. Οι δικαστικές έρευνες συχνά θεωρούνται επιλεκτικές ή πολιτικά υποκινούμενες και συνήθως καταλήγουν σε αθωώσεις μετά από μια μακρά δίκη. .